فەرموودە: نزای: ( اللهم لك أسلمت، وبك آمنت، وعليك توكلت، وإليك خاصمت، وبك حاكمت، فاغفر لي ما قدمت وما أخرت، وأسررت وأعلنت، وما أنت أعلم به مني، لا إله إلا أنت )

عن ابن عباس رضي الله عنهما كان النبيُّ صلى الله عليه وسلم إذا تَهَجَّد من الليل قال: «اللهم ربَّنا لك الحمدُ، أنت قَيِّمُ السموات والأرض، ولك الحمدُ أنت ربُّ السموات والأرض ومَن فيهنَّ، ولك الحمدُ أنت نورُ السموات والأرض ومن فيهنَّ، أنت الحقُّ، وقولُك الحقُّ، ووعدُك الحقُّ، ولقاؤك الحقُّ، والجنةُ حقٌّ، والنارُ حقٌّ، والساعةُ حقٌّ، اللهم لك أسلمتُ، وبك آمنتُ، وعليك توكَّلتُ، وإليك خاصمتُ، وبك حاكمتُ، فاغفر لي ما قدَّمتُ وما أخَّرتُ، وأسررتُ وأعلنتُ، وما أنت أعلم به مني، لا إلهَ إلا أنت».
[صحيح] - [متفق عليه]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئیبن عەباسەوە -ڕەزای خوایان لێبێت- دەڵێت: پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەگەر لە شەودا نوێژی بکردایە (ئەم نزایەى) دەفەرموو: «(اللهم ربَّنا لك الحمدُ، أنت قَيِّمُ السموات والأرض، ولك الحمدُ أنت ربُّ السموات والأرض ومَن فيهنَّ، ولك الحمدُ أنت نورُ السموات والأرض ومن فيهنَّ، أنت الحقُّ، وقولُك الحقُّ، ووعدُك الحقُّ، ولقاؤك الحقُّ، والجنةُ حقٌّ، والنارُ حقٌّ، والساعةُ حقٌّ، اللهم لك أسلمتُ، وبك آمنتُ، وعليك توكَّلتُ، وإليك خاصمتُ، وبك حاكمتُ، فاغفر لي ما قدَّمتُ وما أخَّرتُ، وأسررتُ وأعلنتُ، وما أنت أعلم به مني، لا إلهَ إلا أنت)*». *(واتە: خودایە، ئەی پەروەردگارمان حەمد وسوپاس بۆ تۆ، تۆ ئاسمانەکان وزەوی ئەوانەی تێیدان بەڕێوەیان دەبەیت، حەمد وسوپاس بۆ تۆ؛ تۆ پەروەردگاری ئاسمانەکان وزەویت وئەوانەیش کە تێیاندان، وحەمد وسوپاس بۆ تۆ نور وڕۆشنایی ئاسمانەکان وزەویت وئەوانەیش کە تێیاندان، تەنها تۆ هەق وڕاستیت، و وتەی تۆ تەنها هەق وڕاستیە، وپەیمانەکانت هەق وڕاستیە، وگەیشتن بە تۆ هەق وڕاستییە، وبەهەشت هەق وڕاستییە، وئاگری دۆزەخ هەق وڕاستییە، وقیامەت هەق وڕاستییە، خودایە گوێڕایەڵی تۆم -مسوڵمان بووم-، وئیمانم -باوەڕم- بە تۆ هێنا، وداواى یارمەتی لە تۆ دەکەم -تەوەکول بە تۆ دەکەم-، بەهۆی یارمەتی تۆ ڕووبەڕووی دوژمنەکان دەبمەوە، داواى حوکم ودادوەری لە تۆ دەکەم -لە نێوان من وبەرامبەرەکانم-، لە گوناهانەشم خۆش بە؛ ئەوانەى لە پێشووتر کردوومە، وئەوانەى لە داهاتوو دەیکەم، وگوناهی نێهنی وئاشکرام، وئەم گوناهانەش تۆ باشتر شارەزاییت سەبارەتیان زیاتر لە خۆم، هیچ پەرستراوێک هەق وڕاست نییە شایەنی پەرستن بێت جگە لە تۆ)
[صەحیحە] - [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

شیکردنەوە

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەگەر لە شەودا نوێژی بکردایە پاش تەکبیرەی ئیحرام -ووتنی یەکەم: الله أکبر- (ئەم نزایەى) دەفەرموو: (اللهم ربَّنا لك الحمدُ:خودایە، ئەی پەروەردگارمان حەمد وسوپاس بۆ تۆ): هەموو حەمد وسوپاسێک واجبە وشایستەیە بۆ خواى گەورە -سبحانه وتعالى، ئەو زاتە مەزنە سوپاسکراوە بەهۆی سیفەتەکانى وناوەکانى ونیعمەکانى وخوڵقاندنی وکردەوەکانى وفەرمانەکانى وحوکمەکانى، وئەو سوپاسکراوە لە یەکەم وکۆتادا، ولە نهێنی وئاشکرادا. پاشان فەرمووی: (أنت قَيِّمُ السموات والأرض: تۆ ئاسمانەکان وزەوی ئەوانەی تێیدان بەڕێوەیان دەبەیت): واتا تۆ ئاسمانەکان وزەویت دروستکردووە وبەڕێوەیان دەبەیت بەو شێوەى چاکە بۆیان پاش ئەوەى بوونیان نەبوو، تۆ خوڵقێنەر وڕۆزیدەر وپادشا وبەڕێوبەری گەردوونی -الخالق والرازق والملك والمدبر-یت؛ ئەم ناوانە جگە لە ناوى -المدبر- نەبێت ئەوانى تر هەموویان لە ناوە پیرۆزەکانى خواى گەورە، تۆ بوونەوەرەکان زیندوو دەکەیتەوە ودەیانژێنیت -المحيي والمميت-يت. (ولك الحمدُ أنت ربُّ السموات والأرض ومَن فيهنَّ:حەمد وسوپاس بۆ تۆ؛ تۆ پەروەردگاری ئاسمانەکان وزەویت وئەوانەیش کە تێیاندان): لە سیفەتەکانى خواى گەورە ئەوەیە نور وڕۆشناییە، وئەو -پەردەیەی- لە نێوان ئەو بوونەوەرکانیەتی نورە، وخواى گەورە -سبحانه وتعالى- ئاسمانەکان وزەوی ڕۆشنا کردووەتەوە ونوری پێیان بەخشییووە، وهیدایەت دەبەخشێت بە ئەوانەى لە ئاسمانەکان وزەویدان، ونابێت سیفەتی نور وڕۆشنایی نەهی ونکۆڵی لێبکرێت ونابێت بە مانایەکی تر لێکبدرێتەوە. (أنت الحقُّ:تەنها تۆ هەق وڕاستیت): -الحق- ناوێکە لە ناوەکانى خواى گەورە ولە سیفاتەکانى خواى گەورەیە، خواى گەورە هەقە لە زاتی خۆی ولە سیفاتەکانیدا، کامڵە لە سیفاتەکانیدا، هیچ شتێک نایەتە بوونەوە بە بێ بوونی زاتی مەزنی. (وقولُك الحقُّ:وتەی تۆ تەنها هەق وڕاستیە): ئەوەى تۆ فەرمووتە هەق وڕاستی ودادپەروەرییە، وهیچ ناهەقی وپوچەڵێک تووشی نابێت لە پێش ونە لە پاشیەوە، ونە لە هەواڵەکانی، ونە لە حوکمەکانى وشەریعەتەکەى، ونە لە پەیمانەکانى. (ووعدُك الحقُّ:وپەیمانەکانت هەق وڕاستیە): واتە تۆ پەیمانەکانت جێبەجێ دەکەیت ودەبێت بێنە دی، بەو شێوەیەى خۆت پەیمانت داوە، بۆیە پێچەوانەى نابیتەوە ونایان گۆڕیت. (ولقاؤك الحقُّ:وگەیشتن بە تۆ هەق وڕاستییە): واتە دەبێت بەندەکان هەر بگەن بە دیداری تۆ وپاداشتیان دەدەیتەوە بە پێی کردەوەکانیان، وئەم دیدارە بینینی خواى گەورەش دەگرێتەوە -سبحانه وتعالى-. (والجنةُ حقٌّ والنارُ حقٌّ:وبەهەشت هەق وڕاستییە وئاگری دۆزەخ هەق وڕاستییە): واتا بوونیان هەیە، هەروەکو تۆ فەرمووتە ئامادەکراون ئەوانە دەچنە نێویانەوە، ئەوانە شوێنی مانەوەى هەمیشەیین، چارەنووسی بەندەکان بۆ ئەو دوو شوێنەیە، تەنها کافرەکان بە هەتاهەتایی لە دۆزەخدا دەمێننەوە. (والساعةُ حقٌّ:وقیامەت هەق وڕاستییە): واتا هاتنی قیامەت وزیندووبوونەوەى بوونەوەرەکان هەق وڕاستییە وهیچ گومانێکی تێدا نییە، وئەمە جێگیرە وهیچ ناگۆڕێت، وئەوە کۆتایی دونیایە وسەرەتای دەستپێکردنی ڕۆژی دواییە. (اللهم لك أسلمتُ:خودایە گوێڕایەڵی تۆم -مسوڵمان بووم-): واتا ملکەچی حوکم وفەرمانەکانى تۆم، ومسوڵمان بووم، وڕازی بووم بەم ئاینە پیرۆزە. (وبك آمنتُ:وئیمانم -باوەڕم- بە تۆ هێنا): واتا پەیامەکەى تۆ بەڕاست دانا وئەوەیشی تۆ ناردووتە لە پێغەمبەران وکتێبەکان بەڕاستم دانا وباوەڕم پێیان هەیە، وکردەوە کردنم لە ژیاندا بە پێی ئەو پەیامەیە کە تۆ ناردووتە. (وعليك توكَّلتُ:وداواى یارمەتی لە تۆ دەکەم -تەوەکول بە تۆ دەکەم-): واتا داواى هاوکاری لە تۆ دەکەم وپەنا بە تۆ دەگرم وهەموو کاروبارێکم دەسپێرم بە تۆ. (وإليك خاصمتُ:بەهۆی یارمەتی تۆ ڕووبەڕووی دوژمنەکان دەبمەوە): بەهۆی ئەو بەڵگە وزانستەى بە منت بەخشیووە؛ سەردەکەوم بەسەر کەسێک نکۆڵی بکات ودژ بە ئاینەکەى تۆ بێت. (وبك حاكمتُ:داواى حوکم ودادوەری لە تۆ دەکەم -لە نێوان من وبەرامبەرەکانم-): واتا هەرکەسێک هەق وڕاستی قبوڵ نەکات ونکۆڵی لێبکات؛ حوکم کردن لەسەر ئەو دەسپێرم بە تۆ وتۆ دەکەم بە دادوەر لە نێوان من وئەو، وبەمەش خۆم بە دوور دەگرم لە حوکمی وفەرمانى هەموو ملهوڕ وتاغوتێک یان حوکمێکی پوچەڵ کە پێچەوانەى حوکمی تۆ بێت وەکو یاسا دانراوەکان وگومڕاکان وفاڵگرەوەکان وکەسانی تر کە زۆر لە خەڵکی بۆ حوکم ودادوەری کردن دەگەڕێنەوە بۆ لای ئەوان. (فاغفر لي ما قدَّمتُ وما أخَّرتُ، وأسررتُ وأعلنتُ، وما أنت أعلم به مني:لە گوناهانەشم خۆش بە؛ ئەوانەى لە پێشووتر کردوومە، وئەوانەى لە داهاتوو دەیکەم، وگوناهی نێهنی وئاشکرام، وئەم گوناهانەش تۆ باشتر شارەزاییت سەبارەتیان زیاتر لە خۆم): واتا لە هەموو تاوان وگوناهەکانم خۆش بە، وئەوانەیشی کە دەیانکەم لە داهاتوودا، ولە ئەو تاوان وگوناهانەیشم خۆش بە کە لای بەندەکانت ئاشکرایە وئەوانەیشی لێیان شاراوەیە وکەس پێیان نازانێت. پاشان نزاکەى کۆتایی پێهێنا بە ووتنی: (لا إلهَ إلا أنت:هیچ پەرستراوێک هەق وڕاست نییە شایەنی پەرستن بێت جگە لە تۆ): واتا تەنها داوا لە تۆ دەکەم ولە تۆ دەپاڕێمەوە؛ هەموو پەرستراوێک جگە لە تۆ پوچەڵ وگومڕاییە، وسەرەنجامی پەرستنی جگە لە خواى گەورە یان پەرستنی شتێک یان کەسێکى تر لەگەڵ خواى گەورە؛ سزا وتیاچوون دەبێت، ئەمە تەوحیدە -یەک خودا پەرستیە- کە پێغەمبەران پێی هاتوون، وخواى گەورە فەرزی کردووە لەسەر بەندەکان.