فەرموودە: ڕەحمەتی خودا لەسەر موسا، لەمە زیاتر ئازار درا بەڵام ئارامگر بوو

عن عبد الله بن مسعود رضي الله عنه قال: لما كان يوم حُنين آثر رسول الله صلى الله عليه وسلم ناسًا في القِسْمَة، فأعطى الأَقْرَع بن حَابِس مئة من الإبل، وأعطى عُيينة بن حِصن مثل ذلك، وأعطى نَاسًا من أشراف العَرب وآثَرَهُم يومئذ في القِسْمَة. فقال رجل: والله إن هذه قِسْمَة ما عُدل فيها، وما أُريد فيها وجه الله، فقلت: والله لأُخبرن رسول الله صلى الله عليه وسلم فأتيته فأخبرته بما قال، فتغير وجهه حتى كان كالصِّرفِ. ثم قال: «فمن يَعْدِل إذا لم يعدل الله ورسوله؟» ثم قال: «يَرحم الله موسى، قد أُوذي بأكثر من هذا فصبر». فقلت: لا جَرم لا أرفع إليه بعدها حديثًا.
[صحيح] - [متفق عليه]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە عبداللەی کوڕی مەسعودەوە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: لە ڕۆژی حونەیندا پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- بەشێکی زیاتر بەخشی بە هەندێک کەس، سەد وشتری بەخشی بە ئەقرەعی کوڕی حابیس وهەمان بڕی بەخشی بە عویەینەى کوڕی حیصن، وبە هەندێک لە کەسایەتیە ناودارەکانى عەرەبی بەخشی، لەو ڕۆژەدا بەشێکی زیاتری بە ئەوان بەخشی، پیاوێک ووتی: والله، ئەم بەخشینە بە دادپەروەری ئەنجام نەدراوە، وبۆ ڕەزامەندی خودا نەبووە، منیش ووتم: والله ئەم قسەیە دەڵێم بە پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- وهاتم وپێیم ووت، ئەویش ڕەنگی دەموچاوی گۆڕا وەکو بۆیەی سووری لێهات، پاشان فەرمووی: «ئایا کێ دادپەوەر دەبێت ئەگەر خودا وپێغەمبەرەکەى دادپەروەر نەبن؟» وپاشان (جارێکی تر) فەرمووی: «ڕەحمەتی خودا لەسەر موسا، لەمە زیاتر ئازار درا بەڵام ئارامگر بوو»، (ئیبن مەسعود) -دەڵێت- ووتم: بەدڵنیاییەوە، جارێکی تر هیچ قسەیەکی تری بۆ ناگێڕمەوە.
[صەحیحە] - [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

شیکردنەوە

عبداللەی کوڕی مەسعود -ڕەزاى خواى لێبێت- باسی ئەوە دەکات کە لە جەنگی حونەیندا -جەنگی تائیف- لە پاش فەتحی مەککە، دەستکەوتێکی زۆریان دەستکەوت لە وشتر وپەز ودرهەم ودینار، وپاشان پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- لە (جیعرانە) بۆ ماوەیەک مایەوە کە دەکەوێتە باکووری ڕۆژهەڵاتی مەککە، لەوێ دەستکەوتەکانى دابەشکرد بە سەر ئەوانەى ئامادەى جەنگەکە بوون، سەد وشتر بەخشی بە هەر یەک لە ئەقرەعی کوڕی حابیس وعوییەنەى کوڕی حیصن، وهەندێک بەشی بەخشی بە کەسە ناوبانگەکانى عەرەب بۆ ئەوەى ئیسلام لە لایان خۆشەویست بکات؛ بۆئەوەى ئیسلامێتی ئەوان باشتر بێت وئەوانەى شوێنیان دەکەوتن مسوڵمان بوون، وئەمیش بووە هۆی بەهێز بوون وشکۆدار بوونی ئاینی ئیسلام، بەڵام ئەوانەى ئیمانیان بەهێزە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- جێی هێشتن وشتێکی ئەوتۆی پێیان نەبەخشی ئەمیش بەهۆی ئەو ئیمانەى کە هەیان بوو، پاش ئەم دابەشکردنەی پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- کە بە هەندێک زۆری بەخشی وبە هەندێک کەم وبە هەندێکی تری نەبەخشی؛ پیاوێک ووتی: والله ئەم دابەشکردنە دادپەروەری تێدا ئەنجام نەدراوە ولە پێناو ڕەزامەندی خودا نەبووە. وکاتێک ئیبن مەسعود -ڕەزاى خواى لێبێت- ئەمەی بیست بەخێرایی چوو بۆ لای پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم-وپێشتر سوێندی خوارد کە بچێت بۆ لای وپێی بڵێت، وکاتێک قسەکەى بۆی باسکرد، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- توڕە بوو وڕەنگی دەموچاوی سوور هەڵگەڕا وپاشان فەرمووی: (ئایا کێ دادپەوەر دەبێت ئەگەر خودا وپێغەمبەرەکەى دادپەروەر نەبن؟): ئەمیش بۆ ئینکار کردن لەو قسەیەی دەیڵێت. پاشان -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: (ڕەحمەتی خودا لەسەر موسا، لەمە زیاتر ئازار درا بەڵام ئارامگر بوو). کاتێک ئیبن مەسعود حاڵی پێغەمبەری بینی -صلى اللە علیە وسلم-، ووتی: پاش ئەمە ئەگەر هەر قسەیەک ببیستم لە قسەی ناڕەوا لە لایەن ئەو کەسانەوە ئەوا بۆ پێغەمبەری باس ناکەم -صلى اللە علیە وسلم-؛ چونکە بینی زۆر توڕە بوو، ئەگەر قسەکە زیانی بۆ پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- وئیسلام ومسوڵمانان نەبێت.