Hadith: “ការប្រៀបធៀបការចង្អុលបង្ហាញ និងចំណេះវិជ្ជាដែលអល់ឡោះបានបញ្ជូនខ្ញុំមក គឺប្រៀបដូចជាទឹកភ្លៀងដែលធ្លាក់លើដី

عَنْ أَبِي مُوسَى رَضيَ اللهُ عنه عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«مَثَلُ مَا بَعَثَنِي اللَّهُ بِهِ مِنَ الهُدَى وَالعِلْمِ كَمَثَلِ الغَيْثِ الكَثِيرِ أَصَابَ أَرْضًا، فَكَانَ مِنْهَا نَقِيَّةٌ، قَبِلَتِ المَاءَ، فَأَنْبَتَتِ الكَلَأَ وَالعُشْبَ الكَثِيرَ، وَكَانَتْ مِنْهَا أَجَادِبُ، أَمْسَكَتِ المَاءَ، فَنَفَعَ اللَّهُ بِهَا النَّاسَ، فَشَرِبُوا وَسَقَوْا وَزَرَعُوا، وَأَصَابَتْ مِنْهَا طَائِفَةً أُخْرَى، إِنَّمَا هِيَ قِيعَانٌ لاَ تُمْسِكُ مَاءً وَلاَ تُنْبِتُ كَلَأً، فَذَلِكَ مَثَلُ مَنْ فَقُهَ فِي دِينِ اللَّهِ وَنَفَعَهُ مَا بَعَثَنِي اللَّهُ بِهِ، فَعَلِمَ وَعَلَّمَ، وَمَثَلُ مَنْ لَمْ يَرْفَعْ بِذَلِكَ رَأْسًا، وَلَمْ يَقْبَلْ هُدَى اللَّهِ الَّذِي أُرْسِلْتُ بِهِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 79]

អំពី អាពូមូសា رضي الله عنه អំពីណាពី ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖
“ការប្រៀបធៀបការចង្អុលបង្ហាញ និងចំណេះវិជ្ជាដែលអល់ឡោះបានបញ្ជូនខ្ញុំមក គឺប្រៀបដូចជាទឹកភ្លៀងដែលធ្លាក់លើដី។ នៅក្នុងចំណោមដីទាំងនោះ មានខ្លះជាដីល្អ វាស្រូបយកទឹកភ្លៀងនោះ ហើយបណ្ដុះមកវិញនូវស្មៅ និងរុក្ខជាតិផេ្សងៗយ៉ាងច្រើន។ ហើយខ្លះទៀតជាដីរឹងប៉ុន្តែវាអាចផ្ទុកទឹកបាន ហើយអល់ឡោះផ្ដល់វាជាផលប្រយោជន៍ដល់មនុស្ស។ ពួកគេផឹកទឹកនោះ និងយកវាស្រោចស្រពដំណាំបាន។ ហើយទឹកភ្លៀងក៏បានធ្លាក់នៅលើដីខ្លះទៀតដែលជាខ្សាច់រលោង វាមិនអាចផ្ទុកទឹកបាន ហើយក៏មិនបណ្ដុះចេញនូវស្មៅដែរ។ នោះគឺប្រៀបដូចជាអ្នកដែលយល់ពីសាសនារបស់អល់ឡោះ និងទទួលផលប្រយោជន៍ពីការចង្អុលបង្ហាញដែលអល់ឡោះបានបញ្ជូនខ្ញុំមក ហើយគេយល់ដឹង និងបង្រៀនអ្នកដទៃ និងប្រៀបដូចជាអ្នកដែលព្រងើយកន្ដើយ និងមិនទទួលយកនូវការចង្អុលបង្ហាញដែលគេបញ្ជូនខ្ញុំមកនោះដែរ”។
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 79]

Explanation

ណាពី ﷺ លោកបានធ្វើការប្រៀបធៀបដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ចំពោះអ្នកដែលទាញយកប្រយោជន៍ពីភស្តុតាង និងមាគ៌ាដែលនាំទៅដល់គោលបំណងដែលគេទាមទារ ក៏ដូចជាចំណេះដឹងឥស្លាមដែលលោកបាននាំមកទៅនឹងដីដែលទឹកភ្លៀងយ៉ាងច្រើនបានធ្លាក់លើ។ ដីទាំងនោះមានបីប្រភេទ៖ ទីមួយ៖ ជាដីល្អ វាស្រូបយកទឹកភ្លៀងនោះ ហើយបណ្ដុះចេញមកនូវរុក្ខជាតិផេ្សងៗយ៉ាងច្រើន ទាំងស្រស់ និងស្ងួត ដែលមនុស្សលោកក៏ទាញយកផលប្រយោជន៍ពីវា។ ទីពីរ៖ ជាដីដែលអាចផ្ទុកទឹក តែវាមិនដុះចេញនូវរុក្ខជាតិផ្សេងៗនោះឡើយ។ វាអាចរក្សាទឹកដើម្បីឲ្យមនុស្សទាញយកផលប្រយោជន៍ពីវា។ ពួកគេអាចផឹកទឹក និងយកឲ្យសត្វពាហៈរបស់ពួកគេផឹក ក៏ដូចជាយកទៅស្រោចស្រពដំណាំរបស់ពួកគេផងដែរ។ ទីបី៖ ដីខ្សាច់រលោងដែលមិនអាចផ្ទុកទឹកបាន ហើយក៏មិនបណ្ដុះចេញនូវរុក្ខជាតិនោះដែរ។ ដីប្រភេទនេះ វាមិនអាចទាញយកផលប្រយោជន៍ពីទឹកនោះដល់ខ្លួនឯងវានោះឡើយ ហើយមនុស្សលោកក៏មិនអាចទាញយកប្រយោជន៍ពីវានោះដែរ។ គឺដូច្នោះឯង ស្ថានភាពអ្នកដែលបានស្តាប់ឮចំណេះដឹង ក៏ដូចជាការចង្អុលបង្ហាញដែលគេបញ្ជូនណាពី ﷺ ឲ្យពាំនាំវាមក។ ទីមួយ៖ អ្នកចេះដឹងដែលមានការស្វែងយល់ពីសាសនារបស់អល់ឡោះ អនុវត្តតាមចំណេះដឹងដែលខ្លួនមាន និងបង្រៀនវាដល់អ្នកដទៃ។ បុគ្គលប្រភេទនេះ គឺប្រៀបដូចជាដីល្អដែលស្រូបយកទឹកដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ខ្លួនឯង និងបណ្តុះចេញនូចរុក្ខជាតិផ្សេងដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់អ្នកដទៃ។ ទីពីរ៖ គឺជាអ្នកដែលនាំមកនូវការណែនាំ ប៉ុន្តែពួកគេមិនយល់អ្វីពីការណែនាំនេះឡើយ។ មានន័យថា ពួកគេជាមនុស្សដែលរាយការណ៍អំពីចំណេះដឹង និងហាហ្ទីសទៅកាន់អ្នកផ្សេង ប៉ុន្តែពួកគេមិនយល់ពីវា និងមិនបានអនុវត្តតាមនោះឡើយ។ បុគ្គលប្រភេទនេះ គឺប្រៀបដូចជាដីដែលអាចផ្ទុកទឹកដែលមនុស្សលោកអាចទាញយកផលប្រយោជន៍ពីវាបាន។ ទីបី៖ អ្នកដែលស្តាប់ឮចំណេះដឹង តែគេមិនបានចងចាំវា និងមិនអនុវត្តតាមវា ហើយក៏មិនពាំនាំចំណេះដឹងនោះប្រាប់ដល់អ្នកដទៃដែរ។ បុគ្គលប្រភេទនេះ មិនទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីអ្វីដែលណាពីបានចង្អុលបង្ហាញឡើយ គឺប្រៀបដូចជាដីដែលគ្មានជីជាតិ ឬដីដែលរលោងស្រិលដែលគ្មានរុក្ខជាតិដុះ ហើយក៏មិនអាចស្រូបទឹក ឬក៏ផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់គេឡើយ។

Benefits from the Hadith

1. បញ្ជាក់ពីឧត្តមភាពនៃការស្វែងរកចំណេះដឹង និងការបង្រៀនវាដល់អ្នកដទៃ ព្រមទាំងព្រមានពីការងាកចេញពីប្រការទាំងពីរនេះ។
2. ការលើកជាឧទាហរណ៍ដើម្បីឲ្យអ្នកស្តាប់ងាយយល់។
3. អាល់គួរទូពី បាននិយាយថា៖ ដូចដែលទឹកភ្លៀងអាចធ្វើឲ្យដីដែលស្លាប់(គ្មានជីជាតិ)រស់ឡើងវិញ(មានជីជាតិ)នោះដែរ ក៏ដូចគ្នាចំណេះដឹងផ្នែកសាសនា គឺធ្វើឲ្យដួងចិត្តដែលស្លាប់ហើយនោះរស់ឡើងវិញបាន។ ក្រោយមក លោកបានប្រៀបធៀបអ្នកដែលបានស្តាប់ឮនូវចំណេះដឹងទៅនឹងដីខុសៗគ្នាដែលត្រូវទឹកភ្លៀងនោះ។
4. មនុស្សលោកមានកម្រិតខុសៗគ្នាចំពោះចំណេះដឹងដែលខ្លួនទទួលបាន។