فەرموودە: كاتێک سەگێک سووڕی دەخوارد بە دەوری بیرێکدا خەریک تینوێتی بیکوژێت، زیناکەرێک لە زیناکەرەکانى بەنی ئیسرائیل (سەگەکەى) بینی؛ پێڵاوەکە داکەند وپڕی کرد لە ئاو ودای بە سەگەکە بۆئەوەى بیخواتەوە؛ بەهۆی ئەمەوە (خواى گەورە) لێی خۆش بوو

عن أبي هريرة رضي الله عنه مرفوعاً: «بينما رجلٌ يمشي بطريقٍ اشتَدَّ عليه العَطَشُ، فوَجَدَ بِئْرًا فنزل فيها فَشَرِبَ، ثم خَرَجَ فإذا كَلْبٌ يَلْهَثُ يأكل الثَّرَى مِنَ العَطَشِ، فقال الرجلُ: لقد بَلَغَ هذا الكَلْبَ مِنَ العَطَشِ مِثْلَ الذِي كان قَدْ بَلَغَ مِنِّي، فنَزَلَ البِئْرَ، فَمَلَأَ خُفَّهُ ماءً ثم أَمْسَكَهُ بِفِيهِ حَتَّى رَقِيَ، فَسَقَى الكَلْبَ، فشَكَرَ اللهُ له، فَغَفَرَ لهُ» قالوا: يا رسول الله، إنَّ لَنَا في البَهَائِمِ أَجْرًا؟ فقال: «في كُلِّ كَبِدٍ رَطْبَةٍ أَجْرٌ». وفي رواية: «فشَكَرَ اللهُ له، فغَفَرَ له، فَأَدْخَلَهُ الجَنَّةَ». وفي رواية: «بَيْنَمَا كَلْبٌ يُطِيفُ بِرَكْيَةٍ قد كَادَ يَقْتُلُهُ العَطَشُ إذ رَأَتْهُ بَغِيٌّ مِنْ بَغَايَا بَنِي إِسْرَائِيلَ، فَنَزَعَتْ مُوقَهَا فَاسْتَقَتْ له بهِ فَسَقَتْهُ فَغُفِرَ لها بِهِ».
[صحيح] - [الرواية الأولى: متفق عليها. الرواية الثانية: رواها البخاري. الرواية الثالثة: متفق عليها]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئەبی هورەیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «کاتێک پیاوێک لە ڕێگایەکدا دەڕۆیشت زۆر تینووی بوو، بیرێکی دۆزیەوە ودابەزیە نێوی وئاوی خواردەوە، پاشان دەرچوو، بینی سەگێک هەناسەبڕکێیەتی؛ قوڕی دەخوارد بەهۆی تینوێتیەوە، پیاوەکە ووتی: ئەم سەگە تووشی تینوێتیەک بووە وەکو ئەوەى تووشی من بوو، بۆیە (پیاوەکە) دابەزیە نێو بیرەکە، وخوفەکەى* پڕ کرد لە ئاو وبە دەمی هەڵیگرت هەتاوەکو بەرز بووەوە، وئاوی دا بە سەگەکە، خواى گەورە بەهۆی ئەم کردەوەیە سوپاسی کرد، ولێی خۆش بوو». ولە گێڕانەوەیەکدا: «خواى گەورە بەهۆی ئەم کردەوەیە سوپاسی کرد، ولێی خۆش بوو، وکردیە بەهەشتەوە». ولە گێڕانەوەیەکدا: «كاتێک سەگێک سووڕی دەخوارد بە دەوری بیرێکدا خەریک تینوێتی بیکوژێت، زیناکەرێک لە زیناکەرەکانى بەنی ئیسرائیل (سەگەکەى) بینی؛ پێڵاوەکە داکەند وپڕی کرد لە ئاو ودای بە سەگەکە بۆئەوەى بیخواتەوە؛ بەهۆی ئەمەوە (خواى گەورە) لێی خۆش بوو». *(خوف: وەکو گۆرەوى وایە لە پێست دروستدەکرێت)
[صەحیحە] - [بوخاری گێڕاویەتیەوە - بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

شیکردنەوە

کاتێک پیاوێک لە سەفەرێکدا بەسەر ڕێگایەکدا دەڕۆیشت، زۆر تینووی بوو، بیرێکی دۆزیەوە ودابەزیە نێوی وئاوی خواردەوە، وتینوێتی نەما، کاتێک دەرچوو بینی سەگێک خۆڵی تەڕ دەخوات بەهۆی زۆری تینوێتیەوە؛ ئەمیش بۆئەوەى تەڕیەکانى نێو قوڕەکە بخواتەوە، پیاوەکە ووتی: والله ئەم سەگە تووشی تینوێتی بووە وەکو ئەوەى تووشی من بوو، پاشان پیاوەکە دابەزیە نێو بیرەکە، وخوفەکەى* پڕ کرد لە ئاو وبە دەمی هەڵیگرت هەتاوەکو بەرز بووەوە، وبە دەستەکانى دەهاتە سەرەوە، هەتاوەکو هاتە سەرەوەى بیرەکە، ئاوی دا بە سەگەکە، خواى گەورە بەهۆی ئەم کردەوەیە سوپاسی کرد، ولێی خۆش بوو وکردیە بەهەشتەوە. وکاتێک پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەم فەرموودەیەی باسکرد بۆ هاوەڵان، پرسیاریان لێی کرد، ووتیان: ئەی پێغەمبەری خودا، ئایا ئێمە پاداشتمان دەستدەکەوێت بەهۆی ئاودان بە ئاژەڵەکان؟ فەرمووی: (في كل كبدٍ رطبةٍ أجر) واتە: (لە -لابردنی تینوێتی- هەموو بوونەوەرێکی خاوەن جگەر پاداشت هەیە)، چونکە جگەری تەڕ ئەگەر ئاو نەبێت وشک دەبێتەوە وئاژەڵەکە دەمرێت. ولە گێڕانەوەیەکدا: ئافرەتێکی زیناکەر لە بەنی ئیسرائیل سەگێکی بینی، بە دەوری بیرێکدا سووڕی دەخواردەوە لە تینوێتیدا، بەڵام نەیدەیتوانى بگاتە ئاوەکە؛ بۆیە خوفەکەى داکەند وئاوی دا بە سەگەکە؛ بەهۆی ئەم کردەوەیە خواى گەورە لێی خۆش بوو. *(خوف: وەکو گۆرەوى وایە لە پێست دروستدەکرێت)