Hadith: i ka dɔ Ala ye ɲumanya sɛbɛn fɛn bɛɛ la

عَنْ أَبِي يَعْلَى شَدَّادِ بْنِ أَوْسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«إِنَّ اللهَ كَتَبَ الْإِحْسَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ، فَإِذَا قَتَلْتُمْ فَأَحْسِنُوا القِتْلَةَ، وَإِذَا ذَبَحْتُمْ فَأَحْسِنُوا الذِّبْحَةَ، وَلْيُحِدَّ أَحَدُكُمْ شَفْرَتَهُ، وَلْيُرِحْ ذَبِيحَتَهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [الأربعون النووية: 17]

A minɛna yaala fa la Awusu den sadadi Ala diɲɛna a ma, a y'a minɛ kira la nɛɛma ni kisi b'a ye a ko:
<< i ka dɔ Ala ye ɲumanya sɛbɛn fɛn bɛɛ la, n'aw bɛ fàgali kɛ aw ye fàgali kɛ ka ɲɛ, n'aw bɛ kantigɛli kɛ aw y'a kɛ ka ɲɛ, aw dɔlakelen k'a ka bàmuru da ja ka ɲɛ, k'a ka kantigɛlifɛn lafiya >>.
[صحيح] - [رواه مسلم] - [الأربعون النووية - 17]

Explanation

Kira bɛ kibaruyali kɛ kisi b'a ye k'a fɔ màsakɔrɔtalen Ala ye ɲumanya waajibiya an kan fɛn bɛɛ la. ɲumanya: o ye jantoli de ye Ala la sanga ni waati, a bàtoli ni hɛɛrɛ kɛli la ani tɔɔrɔ ɲɔntili danfɛnw kan,fàgali ni kantigɛli kɛli ka ɲɛ o b'a la .
Ɲumanya taajurusarafàgali waati la: o ye sira fɛgɛman nɔgɔman teliman sukantili de ye ka nin bɔ jɔna.
Ɲumanya kantigɛli la kantigɛli tuma la: a ka hinɛ bagan na ni kantigɛfɛn da jali ye ka ɲɛ, a kana kantigɛli fɛn daja bagan dɔ ɲɛkɔrɔ k'a sɔrɔ o bagan n bɛ k'a lajɛ, a kana kantigɛli kɛ k'a sɔrɔ bagan dɔ bɛ baganw cɛla o bɛ k'a lajɛ.

Benefits from the Hadith

1. Sebaaya bɛɛ tigi Ala ka hinɛ n'a ka ɲɔgɔya danfɛnw kan.
2. Fàgàli ni kantigɛli kɛli k'a ɲɛ, a ka kɛ sariya sira kan.
3. Sariya ka dafalenya a n'a ka tálikɛli hɛɛrɛko bɛɛ la, a b'o la baganw hinɛ minɛli ani nɔgɔya u ye.
4. Mɔgɔ tigɛtigɛli a fàgalen kɔfɛ o haramuyali.
5. Fɛn wo fɛn ye bagan làjabali ye o haramuyali.