حديث: آیا شما را به بهترین‌تان از بدترین‌تان آگاه نکنم؟

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَقَفَ عَلَى نَاسٍ جُلُوسٍ، فَقَالَ:
«أَلاَ أُخْبِرُكُمْ بِخَيْرِكُمْ مِنْ شَرِّكُمْ؟» قَالَ: فَسَكَتُوا، فَقَالَ ذَلِكَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، فَقَالَ رَجُلٌ: بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، أَخْبِرْنَا بِخَيْرِنَا مِنْ شَرِّنَا، قَالَ: «خَيْرُكُمْ مَنْ يُرْجَى خَيْرُهُ وَيُؤْمَنُ شَرُّهُ، وَشَرُّكُمْ مَنْ لاَ يُرْجَى خَيْرُهُ وَلاَ يُؤْمَنُ شَرُّهُ».
[صحيح] - [رواه الترمذي] - [سنن الترمذي: 2263]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ابوهریره رضی‌الله‌عنه روایت است که رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم نزد جمعی از اصحاب که نشسته بودند ایستاد و فرمود:
«آیا شما را به بهترین‌تان از بدترین‌تان آگاه نکنم؟» راوی گوید: پس همگان سکوت کردند، آن حضرت این پرسش را سه بار تکرار فرمودند. آنگاه مردی گفت: آری، ای رسول الله! بهترین و بدترینمان را به ما خبر ده، فرمودند: «بهترین شما کسی است که نیکویی‌اش امید رود و از گزندش ایمنی باشد؛ و بدترین شما کسی است که هیچ خیری از او امید نرود و از آسیبش در امان نباشید».
[صحیح] - [ترمذی روایت کرده] - [سنن ترمذی - 2263]

توضیح

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) بر جمعی از یاران نشسته خود ایستادند و آنان را خطاب کرده فرمودند: آیا شما را آگاه نکنم که بهترین و بدترینتان کیست؟ ولی آنان از بیم آنکه مبادا خوبان و بدانشان از یکدیگر متمایز گردند و در معرض رسوایی قرار گیرند، سکوت اختیار کردند و پاسخی ندادند. آنگاه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) سه بار دیگر این پرسش را تکرار فرمودند، در این هنگام، مردی از میان آنان پاسخ داد: آری، ای فرستاده الله! ما را از بهترین و بدترینمان آگاه فرما. آنگاه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) برای آنان روشن ساختند که: بهترین شما کسی است که [مردم] در انتظار خیر، احسان و نیکویی او باشند و از شر و ستمش در امان، پس از تجاوز و آزارش بیمی نباشد، و بدترین شما کسی است که هیچ خیر، احسان و نیکویی‌ای از او امید نرود و از شرش ایمنی نباشد، بلکه از تجاوز و آزارش بیمناک باشند.

از فوائد حدیث

1. تبیین معیار شناخت نیک‌ترین و بدترین افراد.
2. تأثیر نفع و ضرری که دامن‌گیر دیگران شود، برتر از سود و زیانی است که محدود به خود فرد بماند.
3. ترغیب به خوش‌اخلاقی و رفتار شایسته با مردم، و هشدار درباره تعدی، شرور و ستمگری.