ھەدىس: سىلەردىن ئىلگىرى ئۆتكەنلەر ئىچىدە 99 ئادەمنى ئۆلتۈرگەن بىر ئادەم بار ئىدى، ئۇ زېمىندىكى ئەڭ ئالىم كىشى تۇغرۇلۇق سورىغاندا، بىر راھىب كۆرسۈتۈلۈپ قويۇلدى، ئۇ راھىبنىڭ يىنىغا كىلىپ ئۆزىنىڭ 99 ئادەمنى ئۆلتۈرگەنلىكىنى ئېيتىپ، تەۋبە قىلسا قوبۇل بولامدۇ؟ دەپ سورىسا، راھىب: «ياق» دېدى، ئاندىن ئۇنىمۇ ئۆلتۈردى

عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه أن نبي الله صلى الله عليه وسلم قال: «كان فيمن كان قبلكم رجل قتل تسعة وتسعين نفسًا، فسأل عن أعلم أهل الأرض، فَدُلَّ على راهب، فأتاه فقال: إنه قتل تسعة وتسعين نفسا فهل له من توبة؟ فقال: لا، فقتله فكمَّل به مئة، ثم سأل عن أعلم أهل الأرض، فَدُلَّ على رجل عالم، فقال: إنه قتل مائة نفس فهل له من توبة؟ فقال: نعم، ومَنْ يَحُولُ بينه وبين التوبة؟ انْطَلِقْ إلى أرض كذا وكذا فإن بها أناسا يعبدون الله تعالى فاعبد الله معهم، ولا ترجع إلى أرضك فإنها أرض سوء، فانطلق حتى إذا نَصَفَ الطريقَ أتاه الموت، فاختصمت فيه ملائكة الرحمة وملائكة العذاب، فقالت ملائكة الرحمة: جاء تائبا، مُقْبِلا بقلبه إلى الله تعالى ، وقالت ملائكة العذاب: إنه لم يعمل خيرا قط، فأتاهم ملك في صورة آدمي فجعلوه بينهم -أي حكمًا- فقال: قِيسُوا ما بين الأرضين فإلى أَيَّتِهِمَا كان أدنى فهو له، فقاسوا فوجدوه أدنى إلى الأرض التي أراد، فقبضته ملائكة الرحمة». وفي رواية في الصحيح: «فكان إلى القرية الصالحة أقرب بشبر فجعل من أهلها». وفي رواية في الصحيح: «فأوحى الله تعالى إلى هذه أن تَبَاعَدِي، وإلى هذه أن تَقَرَّبِي، وقال: قيسوا ما بينهما، فوجدوه إلى هذه أقرب بشبر فغُفِرَ له». وفي رواية: «فَنَأَى بصدره نحوها».
[صحيح] - [متفق عليه]

ئەبۇ سەئىد ئەلخۇدرى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنغان ھەدىستە، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: «سىلەردىن ئىلگىرى ئۆتكەنلەر ئىچىدە 99 ئادەمنى ئۆلتۈرگەن بىر ئادەم بار ئىدى، ئۇ زېمىندىكى ئەڭ ئالىم كىشىنى سورىغاندا، ئۇنىڭغا بىر راھىب كۆرسۈتۈلۈپ قويۇلدى، ئۇ راھىبنىڭ يىنىغا بېرىپ ئۆزىنىڭ 99 ئادەمنى ئۆلتۈرگەنلىكىنى ئېيتىپ، تەۋبە قىلسا قوبۇل بولامدۇ؟ دەپ سورىسا، راھىب: «ياق» دېدى، ئاندىن ئۇنىمۇ ئۆلتۈرۈپ ساننى يۈزگە يەتكۈزدى، ئاندىن زېمىن ئەھلىدىن ئالىمراق بىر كىشىنى سورىسا ئۇنىڭغا بىر ئالىم كىشى كۆرسۈتۈپ قويۇلدى، ئۇ ئۆزىنىڭ يۈز ئادەمنى ئۆلتۈگەنلىكىنى ئېيتىپ، تەۋبە قىلسا قوبۇل بولامدۇ؟ دەپ سورىدى، ئالىم: «ھەئە»، كىم ئۇنىڭ بىلەن تەۋبىنىڭ ئارىسىنى توسۇپ قالالايدىكەن؟، سەن پالانى شەھەرگە بارغىن، ئۇ شەھەردە ھەقىقەتەن ئاللاھقا ئىبادەت قىلىدىغان كىشىلەر بار، شۇ كىشىلەر بىلەن ئىبادەت قىلغىن، يۇرتۇڭغا ھەرگىز قايتىپ كەلمىگىن، بۇ يەر يامان جايدۇر، دېدى، ئۇ يولغا چىقىپ يېرىم يولغا كەلگەندە ئەجىلى توشتى، رەھمەت پەرىشتىلىرى بىلەن ئازاب پەرىشتىلىرى تالىشىپ قالدى، رەھمەت پەرىشتىلىرى: «ئۇ تەۋبە قىلىپ، ئاللاھقا يۈزلىنىپ كەلدى» دېدى، ئازاب پەرىشتىلىرى: «ئۇ پەقەت ياخشى ئەمەللەرنى قىلىپ باقمىدى» دېدى، يەنە بىر پەرىشتە ئادەم سۈرىتىدە بولۇپ ئۇلارنىڭ قېشىغا كەلدى، ئۇلار ئۇنى ئارىسىدا ھۆكۈم چېقارغۇچى قىلىشتى، ئۇ: «ئىككى شەھەرنىڭ ئارىسىنى ئۆلچەڭلەر، ئۇ قايسى شەھەرگە يېقىن بولسا شۇنىڭغا ھېساب بولسۇن» دېدى، ئۇلار ئۆلچەپ ئۇ كىشىنىڭ قاراپ ماڭغان شەھەرگە يېقىن ئىكەنلىكىنى بىلىشتى، شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭ جېنىنى رەھمەت پەرىشتىلىرى ئالدى. يەنە بىر رىۋايەتتە: «ئۇ ئادەم ياخشى شەھەرگە بىر غېرىچ يېقىن بولغاچقا شۇ شەھەرنىڭ ئەھلىدىن قىلىندى» دېيىلگەن. يەنە بىر رىۋايەتتە: «ئاللاھ تائالا يامان زېمىنغا: «ئۇ ئادەمدىن يىراقلاشقىن» دەپ، ياخشى زېمىنغا: «ئۇ ئادەمگە يېقىنلاشقىن» دەپ ۋەھى قىلدى، پەرىشتىلەرگە: «ئىككى زېمىننىڭ ئارىسىنى ئۆلچەڭلار» دېدى، ئۇلار ئۇ ئادەمنىڭ ياخشى زېمىنغا بىر غېرىچ يېقىن ئىكەنلىكىنى بىلىشتى، ئاندىن ئۇ ئادەمگە مەغپىرەت قىلىندى» دېيىلگەن. يەنە بىر رىۋايەتتە: «ئۇ ئادەم ياخشى زېمىن تەرەپكە كۆكرىكى بىلەن يىقىنلاشقان ئىدى» دېيىلگەن
[سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس سەھىھ بولىدۇ)] - [ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل قىلغان]

شەرھىسى

پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېدى: «بىزدىن ئىلگىرىكى بىر ئۈممەتتە بىر ئادەم توقسان توققۇز ئادەمنى ئۆلتۈردى، ئاندىن پۇشايمان قىلىپ، زېمىندىكى ئەڭ ئالىم كىشىنى سورىدى، ئۇنىڭدىن ئۆزىنىڭ تەۋبىسى قوبۇل بولامدۇ؟ دەپ سورىماقچى ئىدى، ئۇنىڭغا بىلىمسىز ئىبادەتگۇي بىر راھىب كۆرسۈتۈپ قويۇلدى، ئۇ راھىبقا ئۆزىنىڭ 99 ئادەمنى ئۆلتۈرگەنلىكىنى ئېيتىپ، تەۋبە قىلسا قوبۇل بولامدۇ؟ دەپ سورىدى، راھىب بۇ گۇناھنى بەك چوڭ كۆرۈپ: «تەۋبەڭ قوبۇل بولمايدۇ » دېدى، ئۇ ئادەمنىڭ ئاچچىغى كېلىپ، جېلە بولۇپ راھىبنىمۇ ئۆلتۈرۈپ ئادەمنىڭ سانىنى يۈزگە يەتكۈزدى، ئاندىن زېمىن ئەھلىدىن ئالىمراق بىر كىشىنى سورىدى، ئۇنىڭغا بىر ئالىم كىشى كۆرسۈتۈپ قويۇلدى، ئۇ ئۇنىڭغا: ئۆزىنىڭ يۈز ئادەمنى ئۆلتۈرگەنلىكىنى ئېيتىپ، تەۋبە قىلسا قوبۇل بولامدۇ؟ دەپ سورىدى، ئالىم: «ھەئە، سەن بىلەن تەۋبىنىڭ ئارىسىنى كىم توسالايدۇ؟، تەۋبىنىڭ ئىشىكى ئوچۇق، لېكىن سەن پالانى شەھەرگە بارغىن، ئۇنىڭدا ھەقىقەتەن ئاللاھقا ئىبادەت قىلىدىغان كىشىلەر بار» دېدى، - ئاللاھ بىلگۈچىدۇر- ئۇ كىشى ياشىغان زېمىن كۇپرى دىيارى بولغاچقا بۇ ئالىم ئۇنى ئۆز دىنى بىلەن ئاللاھتائالاغا ئىبادەت قىلىدىغان بۇ شەھەرگە ھىجرەت قىلىشقا بۇيرىغاندەك قىلاتتى، ئۇ تەۋبە قىلىپ، پۇشايمان قىلىپ دىنى بىلەن ئاللاھتائالاغا ئىبادەت قىلىدىغەن كىشىلەر بار شەھەرگە ھىجرەت قىلىپ چىقىپ يىرىم يولغا كەلگەندە ئەجىلى توشتى، رەھمەت پەرىشتىلىرى بىلەن ئازاب پەرىشتىلىرى ئۇنىڭدا تالىشىپ قالدى، رەھمەت پەرىشتىلىرى: ئۇ تەۋبە قىلدى، پۇشايمان قىلىپ، تەۋبە بىلەن كەلدى» دېدى، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا تالاش- تارتىش يۈز بەردى، ئاللاھ يەنە بىر پەرىشتىنى ئۇلارنىڭ ئارىسىدا ھۆكۈم چىقىرىشقا ئەۋەتتى، ئۇ پەرىشتە: «ئىككى شەھەرنىڭ ئارىسىنى ئۆلچەڭلەر، ئۇ قايسى شەھەرگە يېقىن بولسا، شۇنىڭغا ھېساب بولسۇن، كۇپرى شەھرىگە يېقىن بولسا ئازاب پەرىشتىلىرى جېنىنى ئالسۇن، ئىمان شەھرىگە يېقىن بولسا رەھمەت پەرىشتىلىرى جېنىنى ئالسۇن» دېدى، ئۇلار ئۆلچەپ، ئۇ قاراپ ماڭغان شەھەر (ئىيمان شەھىرى) ھىجرەت قىلغان شەھەردىن بىر غېرىچ يېقىن ئىكەنلىكىنى بىلىشتى، شۇڭلاشقا ئۇنىڭ جېنىنى رەھمەت پەرىشتىلىرى ئالدى