Hadis: "Namaz için ezan okunduğu zaman, şeytan kaçar."

عن أبي هريرة رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : «إِذَا نُودِيَ بالصَّلاَةِ، أدْبَرَ الشَّيْطَانُ، وَلَهُ ضُرَاطٌ حَتَّى لاَ يَسْمَعَ التَّأذِينَ، فَإذَا قُضِيَ النِّدَاءُ أقْبَلَ، حَتَّى إِذَا ثُوِّبَ للصَّلاةِ أدْبَرَ، حَتَّى إِذَا قُضِيَ التَّثْوِيبُ أقْبَلَ، حَتَّى يَخْطِرَ بَيْنَ المَرْءِ وَنَفْسِهِ، يَقُولُ: اذْكُرْ كَذَا واذكر كَذَا - لِمَا لَمْ يَذْكُر مِنْ قَبْلُ - حَتَّى يَظَلَّ الرَّجُلُ مَا يَدْرِي كَمْ صَلَّى».
[صحيح] - [متفق عليه]

Ebu Hureyre -radıyallahu anh-’den rivayet edildiğine göre, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: «Namaz için ezan okunduğu zaman, şeytan ezanı duymamak için arkasını dönüp yellenerek kaçar. Ezan bitince tekrar geri gelir. Namaz için kamet edilince yine arkasını dönüp kaçar. Kamet bittiğinde yine gelir ve kişi ile nefsi arasına sokulur ve ona: Filân şeyi hatırla, filân şeyi hatırla diyerek, namazdan önce aklında olmayan şeyleri hatırlatır da, neticede insan kaç rekât namaz kıldığını bilemez olur.»
[Sahih Hadis] - [Muttefekun Aleyh]

Şerh

Müezzin ezan okuduğunda şeytan ezanın okunduğu mekândan onu işitmeyecek kadar uzaklaşır. «Ezanı duymamak için» lafzının zahiri; kasıtlı bir şekilde yellenir ki çıkardığı sesle meşgul olup müezzinin sesini duymasın ya da bunu yapmasının sebebi hafife almasından dolayıdır. Akılsızların hafife aldığı gibi. Bu sesi kasıtlı bir şekilde çıkarmasının sebebi ezanı duyduğundaki korkusunun şiddeti ya da namaz için münasip olan abdestli olma haline muhalefet etme isteği olabilir. «Ezan bitince tekrar geri gelir. Namaz için kamet getirilince yine arkasını dönüp kaçar. Kamet bittiğinde yine gelir.» Yani kamet getirilip, bitirildiği zaman. «Kamet bittiğinde yine gelir ve kişi ile nefsi arasına sokulur.» manası kişiye vesvese verir. Aslı devenin kuyruğunu sallamasından gelir. Kuyruğunu hareket ettirdiğinde kuyruğuyla baldırlarına vurur. Gelmesinin sebebi insanı yoldan çıkarmak içindir. Ezan okunduğunda kaçmasının sebebi ezanda kelime-i tevhid, diğer akide ile alakalı hususlar ve islamın nişanelerinin bir arada olduğunu görmesinden ve Allah -Azze ve Celle-’nin zikrini duymaktan hoşlanmadığından dolayıdır. Ayette geçen “Sinsice vesvese verenin şerrinden” Nas Suresi:4. Allah -Azze ve Celle-’nin zikrinden gizlenir ve uzaklaşır. «Kişi ile nefsi arasına sokulur.» Yani, namazda kişi ile kalbi arasına girer ve şöyle der: Şunu hatırla, şunu hatırla, şunu da hatırla. «Namazdan önce aklında olmayan şeyleri hatırlatır.» Yani namaza başlamadan önceki şeyleri hatırlatır. «Bunun sonucunda insan kaç rekat namaz kıldığını bilemez olur.» Yani, unutur, karıştırır ve vehmeder. Namazda Kuran okunmasına rağmen şeytan insanın yanına gelir. Çünkü namaz genellikle sessiz bir şekilde ve kulun Rabbi ile münacat ettiği bir ibadettir. Defaatle kişinin namazını ifsat etmeye ya da huşusunu bozmaya çalışır. Ebu Said –radıyallahu anh-’ın hadisinde geldiği gibi kıyamet gününde Ademoğluna şahit olmamak için ezandan kaçtığı da söylenmiştir. (Bkz: Delilu'l-Falihin (6/319), Riyazu's-Salihin Şerhi (5/34 ve sonrası)