بروز رسانی: (برای خريد کالا) به استقبال کاروان نرويد. بر معامله برادر مسلمان تان معامله نكنيد، قيمت کالاها را بدون اين که قصد خريد داشته باشيد، بالا نبريد؛ و فرد شهرنشين (بعنوان دلال)، کالای فرد روستایی را نفروشد؛ و شير شتر و گوسفند را (بقصد فريب دادن مشتری) در پستان شان ذخيره نکنيد.
عن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم : «لا تَلَقَّوُا الرُّكبان، ولا يبع بعضكم على بيع بعض، ولا تَنَاجَشُوا ولا يبع حَاضِرٌ لِبَادٍ، ولا تُصَرُّوا الإبلَ والغنم، ومن ابتاعها فهو بخير النَّظَرَين بعد أن يحلبها: إن رَضِيَهَا أمسكها، وإن سَخِطَها رَدَّهَا وَصَاعا ًمن تمر».
[صحيح] - [متفق عليه، والرواية الثانية رواها مسلم]
المزيــد ...
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لا تَلَقَّوُا الرُّكْبَانَ، وَلا يَبِعْ بَعْضُكُمْ عَلَى بَيْعِ بَعْضٍ، وَلا تَنَاجَشُوا، وَلا يَبِعْ حَاضِرٌ لِبَادٍ، وَلا تَصُرُّوا الإبلَ والْغَنَمَ ، وَمَنْ ابْتَاعَهَا فَهُوَ بِخَيْرِ النَّظَرَيْنِ بَعْدَ أَنْ يَحْلِبَهَا، إِنْ رَضِيَهَا أَمْسَكَهَا، وَإِنْ سَخِطَهَا رَدَّهَا وَصَاعاً مِنْ تَمْرٍ»: «(برای خريد کالا) به استقبال کاروان نرويد. بر معامله برادر مسلمان تان، معامله نكنيد، قيمت کالاها را بدون اينکه قصد خريد داشته باشيد، بالا نبريد؛ و فرد شهرنشين (بعنوان دلال)، کالای فرد روستایی را نفروشد؛ و شير شتر و گوسفند را (بقصد فريب دادن مشتری) در پستان شان ذخيره نکنيد و هركس چنين حيوانی را خريد و دوشيد، بعد از آن مختار است كه آن را بپذيرد يا به صاحبش برگرداند و (در مقابل شيری كه دوشيده است) يک صاع خرما به او بدهد».
[صحیح است] - [به روایت مسلم - متفق علیه]
در این حدیث، رسول الله صلی الله علیه وسلم از پنج نوع معامله ی حرام نهی می کند، زیرا ضرر آنها متوجه فروشنده یا مشتری و یا دیگران می باشد. 1- از اینکه مشتری ها برای خرید کالای فروشندگان، از خوراکی و حیوان، پیش از رسیدن آنها به بازار و دانستن قیمت این کالاها به استقبال شان بروند و کالاهای شان را بخرند، نهی فرموده است، زیرا چه بسا آنها به سبب جهل شان به قیمت فریب خورده و مغبون شوند و از رزقی که برای دستیابی به آن خسته شده و تلاش نموده اند کاملا بهره مند نشوند. 2- از اینکه کسی بر معامله دیگری معامله نماید و همچنین از اینکه کسی در خرید دیگری دخالت کند، نهی کرده است؛ با این توضیح که در خیار مجلس یا شرط بگوید: به تو بهتر از این کالا را می دهم، یا به ارزان تر از این قیمت می دهم؛ اگر خریدار باشد؛ یا اینکه بگوید: کالای مورد نظر را با قیمت بیشتری از تو می خرم؛ اگر فروشنده باشد؛ تا به این ترتیب معامله را فسخ نموده و خود وارد معامله شود. و همچنین بعد از این دو خیار؛ از این مورد نهی کرده است. چون این تحریک سبب کینه و عداوت و دشمنی می شود. و با قطع روزی صاحب آن همراه است. 3- سپس از «نجش» نهی می کند که عبارت است از افزایش قیمت کالا بدون قصد خرید و با هدف سود کردن فروشنده یا ضرر دیدن مشتری با گران شدن کالا برای او؛ از این مورد نهی می کند چون با دروغ و فریب خریداران و بالا بردن قیمت کالا از طریق مکر و فریب همراه است. 4- همچنین از اینکه شهرنشین کالای صحرانشین را بفروشد، نهی می کند تا شهرنشین به عنوان دلال همه ی سود فروش از کالا را صاحب نشود و خریداران هم از آن استفاده ای ببرند. و رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «دَعُوا النَّاسَ يَرْزُقُ اللَّهُ بَعْضَهُمْ مِنْ بَعْضٍ»: «مردم را بگذاريد - که معامله ی خود را انجام دهند - الله آنان را به واسطه ی يکديگر روزی می دهد». 5- از بیع مصراة در مورد چهارپایان نهی می کند؛ اینکه شیر حیوان در پستانش ذخیره شود و مشتری گمان کند حیوانی که خریده معمولا چنین است و به همین دلیل بهایی بیشتر پرداخت کند که استحقاق آن را ندارد؛ و به این ترتیب مشتری فریب خورده و به وی ظلم شود. لذا شارع مدتی مشخص به اندازه ی سه روز برای مشتری تعیین نموده تا از حیوانی که خریده استفاده کند و بعد از اینکه متوجه شد حیوان مصراة است، آن را به فروشنده بازگرداند. و اگر شیر آن را در این مدت دوشیده، یک صاع خرما در برابر آن به وی بپردازد.
طبقه‌بندی‌ها
بیشتر
- بروز رسانی: هرکس يک وجب از زمين را به ناحق تصاحب کند، روز قيامت همين يک وجب از هفت زمين به دور گردنش پيچيده می شود.
- بروز رسانی: رسول الله صلی الله علیه وسلم از معامله به صورت منابذه و ملامسه نهی فرمود. منابذه این است که فروشنده پارچه ای را برای فروش نزد مشتری بیندازد و قبل از اینکه وی پارچه را بررسی کند و به آن نگاه کند، معامله تمام شده تلقی گردد. و ملامسه این است که چون پارچه را لمس کند و لو اینکه به آن نگاه نکند، معامله تمام شده به حساب آید.
- بروز رسانی: رسول الله صلی الله علیه وسلم از معامله کردن محصولات تا به دست آمدن و رسیدن آنها نهی کرد. گفته شد: علامت به دست آمدن و رسیدن محصولات چیست؟ فرمود: «اینکه قرمز شوند». راوی می گوید: انس رضی الله عنه گفت: اگر الله مانع به دست آمدن و رسیدن محصولات شود، آنگاه در برابر چه چیزی مال برادرت را برای خود حلال دانستی؟
- بروز رسانی: رسول الله صلى الله عليه وسلم فروشنده و خریدار را از معامله ی محصول تا آشکار شدن علایم سالم بودن و رسیدن آن نهی کرده است.
- بروز رسانی: رسول الله صلی الله علیه وسلم از اینکه شهرنشينی کالاهای روستانشينی را - به صورت دلالی - بفروشد، منع نمود - و فرمود:- قيمت کالاها را بدون اينکه قصد خريد داشته باشيد، بالا نبريد و هيچکس روی معامله ی برادرش معامله و نيز روی خواستگاری اش، خواستگاری نکند.
- بروز رسانی: اگر يکی از شما طنابش را بردارد و به کوه برود و پشته ای هيزم بر پشت خود بياورد و بفروشد و بدين سان الله آبروی او را حفاظت کند، اين برايش بهتر است از اينکه دست نياز پيش مردم دراز کند و از آنها کمک بخواهد حال آنکه معلوم نيست چيزی به او بدهند يا نه.
- بروز رسانی: رسول الله صلى الله عليه وسلم از او شتری خريد و بهای آن را برای او وزن کرد و چيزی بر آن افزود.