بروز رسانی: حق ولاء تنها برای کسی است که برده را آزاد می کند.
عن عائشة بنت أبي بكر رضي الله عنهما قالت: كانت في بريرة ثلاث سنن:
خُيِّرَتْ على زوجها حين عتقت.
وأُهْدِيَ لها لحم، فدخل علي رسول الله صلى الله عليه وسلم والبُرْمَةُ على النار، فدعا بطعام، فَأُتِيَ بخبز وأُدْمٌ من أدم البيت، فقال: ألم أَرَ البرمة على النار فيها لحم؟ قالوا: بلى، يا رسول الله، ذلك لحم تُصدِّق به على بريرة، فكرهنا أن نطعمك منه، فقال: هو عليها صدقة، وهو منها لنا هدية.
وقال النبي صلى الله عليه وسلم فيها: إنما الوَلاء لمن أعتق».
[صحيح] - [متفق عليه]
المزيــد ...
از عایشه دختر ابوبکر رضی الله عنهما روایت است که می گوید: در ماجرای بريره سه سنت واضح و آشکار گرديد. يکی اينکه هنگام آزاد شدن مختار شد با شوهرش (که برده بود) باقی بماند یا از او جدا شود. دوم اينکه به بريره مقداری گوشت هديه داده شد و رسول الله صلی الله علیه وسلم درحالی نزد من آمد که دیگ بر آتش بود؛ و غذا خواست؛ بنابراین مقداری نان و خورشت از خورشت های خانه برای ایشان آورده شد که فرمود: «أَلَمْ أَرَ بُرْمَةً عَلَى النَّارِ فِيهَا لَحْمٌ؟»: «آيا ديگ گوشتی بالای آتش ندیدم؟» گفتند: بله ای رسول خدا؛ آن گوشت زکاتی است که به بريره داده اند؛ به همين خاطر ما نپسندیدیم که از آن به شما بدهيم. آنگاه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «هُوَ عَلَيْهَا صَدَقَةٌ، وَهُوَ مِنْهَا لَنَا هَدِيَّةٌ»: «آن برای او صدقه و زکات محسوب می شود ولی از طرف او برای ما، هديه به شمار می رود». و رسول الله صلی الله علیه وسلم در ماجرای بريره فرمود: «إِنَّمَا الْوَلاَءُ لِمَنْ أَعْتَقَ»: «ولاء (حق ارثش در صورت نداشتن وارث) از آنِ کسی است که او را آزاد کرده است».
[صحیح است] - [متفق علیه]
عایشه رضی الله عنها از برکت برده ی آزاد شده اش بریره می گوید که چه صفات نیکی و مبارکی داشت. چنانکه الله متعال در ماجرای او سه حکم و سنت را برای همیشه مقرر نمود. اولین آنها این بود که: بریره از بردگی آزاد شد و در اینکه با شوهر برده اش مغیث بماند یا از او جدا شود، مختار شد. چون با آزادی وی از بردگی، دیگر مرتبه ی آنها یکسان نبود و بریره آزاد و شوهرش مغیث برده بود. و برابری و کفائت در ازدواج امری معتبر می باشد. بنابراین مصلحت خود را ترجیح داد و نکاح خود با شوهرش را فسخ نمود. و این به سنتی برای دیگران تبدیل شد. دومین مورد این بود که گوشتی به وی صدقه داده شد؛ و این زمانی بود که در خانه ی سرورش عایشه رضی الله عنها بود؛ و رسول الله صلی الله علیه وسلم درحالی وارد خانه شد و غذا خواست که گوشت در دیگ می جوشید؛ این بود که مقداری از نان و خورشتی که معمولا در خانه درست می شد، برای ایشان آورده شد؛ و چیزی از گوشتی که به بریره صدقه شده بود، آورده نشد؛ چون می دانستند که رسول الله صلی الله علیه وسلم از اموال صدقه (زکات) نمی خورد. بنابراین رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «آن برای بریره صدقه و از طرف او برای ما هدیه است». سومین مورد این بود که وقتی خانواده ی بریره خواستند او را از عایشه رضی الله عنها بخرند، شرط نمودند که ولاء (حق ارث) وی برای آنها باشد تا زمانی که به آنها نسبت داده می شود، به آن فخر نموده و چه بسا بهره ی مادی از او عایدشان شود. بنابراین رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «حق ولاء تنها برای کسی است که آزاد می کند»؛ و خریدار و دیگران در آن سهمی ندارند. ولاء رابطه ای بین سید و مالک و برده ی مملوک بعد از آزاد شدن وی می باشد؛ و مطابق آن، در صورتی که برده ی آزاد شده وارثی نداشته باشد یا بعد از تقسیم ارثش در میان کسانی که سهمی از ارث او دارند (اصحاب فروض) مالی بماند، سید او آن را به ارث می برد.
طبقه‌بندی‌ها
بیشتر
- بروز رسانی: هرکس يک وجب از زمين را به ناحق تصاحب کند، روز قيامت همين يک وجب از هفت زمين به دور گردنش پيچيده می شود.
- بروز رسانی: ولی اگر او را به دايی هايت می بخشيدی، پاداشِ بيشتری به تو می رسيد.
- بروز رسانی: هرکس برده - يا کنيز - مسلمانی را آزاد کند، الله در برابر هر عضو آن برده، عضوی از آزادکننده را از آتش دوزخ رهايی می بخشد؛ حتی شرمگاه آزاد کننده را در برابر شرمگاه برده، از آتش دوزخ نجات می دهد.
- بروز رسانی: زمان به صورتِ اصلی اش، مانندِ روزی درآمده که الله متعال آسمان ها و زمين را آفريد؛ هر سال، دوازده ماه می باشد و چهار ماهِ آن حرام است: ذوالقعده، ذوالحجه و محرّم که پُشتِ سرِ هم قرار دارند و رجبِ «مُضَر».
- بروز رسانی: هركس برده ی مسلمانی را آزاد كند، خداوند متعال در برابر هر عضو آن برده، يك عضو او را از آتش دوزخ نجات خواهد داد.
- بروز رسانی: شخصی از انصار آزادی برده اش را به بعد از مرگش موکول کرد.
- بروز رسانی: اگر كسی از يك غلام مشترك، سهم خود را آزاد کند و به اندازه ی قيمت غلام، مال داشته باشد، غلام را عادلانه قيمت گذاری كنند و سهم ديگر شركای خود را بپردازد که در این صورت غلام آزاد می شود. و اگر به اندازه ی قيمت غلام مال نداشت، فقط همان سهم خودش آزاد می شود.