فەرموودە: نمونەی ڕەزیل وبەخشندە، وەکو نمونەی دوو پیاوە دوو قەڵغانی ئاسنیان لەبەردایە لە سێنگیانەوە هەتاوەکو ئێسکی ملیان

عن أبي هريرة رضي الله عنه مرفوعاً: «مثل البخيل والمنفق، كمثل رجلين عليهما جُنتان من حديد من ثُدِيِّهما إلى تَرَاقِيهما، فأمَّا المنفق فلا ينفق إلا سَبَغت -أو وَفَرَت- على جلده حتى تخفي بنانه وتَعْفُو أثره، وأمَّا البخيل فلا يريد أن ينفق شيئاً إلا لزقت كل حلقة مكانها، فهو يوسعها فلا تتسع».
[صحيح] - [متفق عليه]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئەبی هورەیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «نمونەی ڕەزیل وبەخشندە (سەخی)، وەکو نمونەی دوو پیاوە دوو قەڵغانی ئاسنیان لەبەردایە لە سێنگیانەوە هەتاوەکو ئێسکی ملیان، بەخشندە کاتێک دەبەخشێت قەڵغانەکە فراوان دەبێت هەتاوەکو پەنجەکانی پێی دادەپۆشێت وشوێنەواری شوێن پێیەکانی نامێنێت، بەڵام ڕەزیل کاتێک بیر لە بەخشین دەکاتەوە؛ هەموو ئەڵقەیەکی قەڵغانە ئاسنەکە لە شوێنێ خۆی دەمێنێتەوە (فراوان نابێت)، دەیەوێت فراوانی بکاتەوە بەڵام فراوان نابێت».
صەحیحە - بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری

شیکردنەوە

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نمونەیەکی هێنایەوە بۆ کەسی ڕەزیل وبەخشندە (سەخی)، وەسفیانی کرد وەکو نمونەی دوو پیاو کە قەڵغانی ئاسنیان لەبەردایە لە سێنگیانەوە هەتاوەکو ئێسکی ملیان دەیانپارێزێت، بەخشندە کاتێک دەبەخشێت قەڵغانەکە فراوان دەبێت هەتاوەکو شوێنی دەکەوێت وهەنگاوەکانى شوێنەواری پەنجەکانی پێی دادەپۆشێت کاتێک ڕێدەکات، بەڵام کەسی ڕەزیل کاتێک بیر لە بەخشین دەکاتەوە؛ قەڵغانەکەى لەسەر تەنگ دەبێتەوە هەتاوەکو دەستی بە گەردنی دەبەسترێتەوە هەرچەندە بیەوێت فراوانی بکات ناتوانێت وهەر بە ئێسکەکانی ملیەوە دەمێنێت، لەوەیە مەبەست لەم نمونەیە هێنانەوە ئەوە بێت کە قەڵغان بۆئەوەیە مرۆڤ بپارێزێت جا چ لە دۆزەخ یان شەیتان یان تاوان وگوناهەکان واتا مرۆڤ تا زیاتر بەخشندە بێت زیاتر پارێزراو دەبێت، وخودا زاناترە.